Nieuwe regering, nieuw pensioenstelsel?

VVD, CDA, D66 en ChristenUnie hebben een regeerakkoord bereikt en het nieuwe kabinet is rond. Wat betekent dit voor de vorming van het nieuwe pensioenstelsel?

SER-overleg gaat door
In de eService van april meldden we dat de Sociaal-Economische Raad (SER - het adviesorgaan van het kabinet dat bestaat uit werkgevers- en werknemersorganisaties) op korte termijn een concreet voorstel zou presenteren voor het nieuwe pensioenstelsel. Begin september bleek dat het polderoverleg over grote arbeidsmarktproblemen was mislukt, omdat de standpunten te ver uiteen liepen. Het pensioenoverleg gaat echter nog door.

Wat zegt het regeerakkoord?
In het regeerakkoord staat dat er begin 2018 op hoofdlijnen overeenstemming moet zijn over het nieuwe pensioenstelsel. De volgende uitgangspunten vormen de basis voor dat nieuwe stelsel:

• Afschaffing van doorsneepremie
  Nu betaalt iedereen dezelfde premie voor dezelfde pensioenopbouw. Een jongere betaalt dus evenveel als iemand die bijna met pensioen gaat. Maar de premie van een 30-jarige kan veel langer renderen dan de premie van een 60-jarige. Eigenlijk is de premie van een jongere dus meer waard dan van een oudere.
  Deze zogenoemde doorsneesystematiek vervalt in het nieuwe stelsel. Het voorstel is dat de premie voor alle leeftijden wel gelijk blijft, maar dat een jongere voor dezelfde premie meer pensioenopbouw terugkrijgt dan een oudere.
   
• Persoonlijk pensioenvermogen met behoud van collectieve risicodeling
  Iedereen krijgt binnen een pensioenfonds zijn eigen pensioenpot. Hierdoor wordt duidelijker hoeveel er is opgebouwd. Wel blijven deelnemers de risico’s delen, waardoor het bijvoorbeeld niet kan gebeuren dat er geen geld meer is als iemand langer leeft dan gemiddeld. Hiervoor wordt een collectieve buffer ingesteld.

Er worden nog verschillende mogelijkheden onderzocht, waaronder het opnemen van een bedrag in één keer bij pensionering. Het idee om zelf je pensioenfonds te kunnen kiezen, heeft het regeerakkoord niet gehaald. Nieuw is dat het kabinet expliciet heeft aangegeven dat het geen extra Europese regels wil.

Het nieuwe pensioenstelsel moet vóór 2020 in wetgeving worden vastgelegd. Het nieuwe stelsel gaat het huidige overigens niet per definitie vervangen: het wordt geïntroduceerd als een extra mogelijkheid, naast de bestaande pensioencontracten.

Afgelopen week is onrust ontstaan door uitkomsten van doorrekeningen van de plannen. Uit reacties blijkt dat pensioenfondsen verschillend denken over wat acceptabele uitkomsten zijn.

Waarom is een nieuw pensioenstelsel ook alweer nodig?
Het pensioenstelsel staat onder druk vanwege hoge kosten door de steeds verder stijgende levensverwachting en lage rente. Naar aanleiding daarvan zijn de AOW- en pensioenleeftijd al verhoogd, maar dat is niet voldoende. De kans is nog steeds aanwezig dat een aantal fondsen de pensioenen op korte termijn moet verlagen.